Vì sao cần nắm bắt và hiểu rõ các loại rủi ro trong đầu tư chứng khoán?
Rủi ro trong đầu tư chứng khoán (CK) được định nghĩa là sự dao động của lợi nhuận mong đợi, do vậy để đạt được tỷ lệ lợi nhuận cao trong đầu tư chứng khoán, vấn đề đặt ra là phải quản lý được mức rủi ro này.
Việc nắm bắt và hiểu rõ các loại rủi ro trong đầu tư chứng khoán là một kỹ năng quan trọng và mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho nhà đầu tư. Khi có kiến thức sâu sắc về các rủi ro tiềm ẩn, bạn có thể xây dựng chiến lược quản lý vốn hiệu quả, đa dạng hóa danh mục đầu tư và phân bổ nguồn lực một cách thông minh. Hiểu rõ rủi ro giúp bạn nâng cao khả năng ra quyết định một cách khách quan, giảm thiểu các quyết định mang tính cảm tính và duy trì tâm lý vững vàng trước những biến động của thị trường. Hơn nữa, việc nghiên cứu kỹ lưỡng các loại rủi ro còn giúp bạn tối ưu hóa lợi nhuận bằng cách tìm kiếm các khoản đầu tư có tỷ suất sinh lời phù hợp với mức độ rủi ro, đồng thời không ngừng nâng cao kiến thức chuyên môn về thị trường chứng khoán. Do đó, việc am hiểu và quản lý rủi ro không chỉ là một kỹ năng bảo vệ vốn mà còn là nền tảng để bạn trở thành một nhà đầu tư chuyên nghiệp, minh mẫn và có chiến lược.
Rủi ro hệ thống
Rủi ro hệ thống là rủi ro tác động đến toàn bộ hoặc hầu hết các CK. Sự bấp bênh của môi trường kinh tế nói chung như sự sụt giảm GDP, biến động lãi suất, tốc độ lạm phát thay đổi... là những minh chứng cho rủi ro hệ thống, những biến đổi này tác động đến sự dao động giá cả của các CK trên thị trường.
Rủi ro thị trường
Trong rủi ro hệ thống trước hết phải kể đến rủi ro thị trường. Rủi ro thị trường xuất hiện do phản ứng của các nhà đầu tư đối với các hiện tượng trên thị trường. Những sự sụt giảm đầu tiên trên thị trường là nguyên nhân gây sợ hãi đối với các nhà đầu tư và họ sẽ cố gắng rút vốn. Phản ứng dây chuyền này làm tăng số lượng bán, giá cả CK sẽ rơi xuống thấp so với giá trị cơ sở.
Rủi ro lãi suất
Tiếp đến là rủi ro lãi suất. Giá cả CK thay đổi do lãi suất thị trường dao động thất thường gọi là rủi ro lãi suất. Giữa lãi suất thị trường và giá cả CK có mối quan hệ tỷ lệ nghịch. Khi lãi suất thị trường tăng, người đầu tư có xu hướng bán CK để lấy tiền gửi vào ngân hàng dẫn đến giá CK giảm và ngược lại.
Ngoài hệ quả trực tiếp đối với giá CK, lãi suất còn ảnh hưởng gián tiếp đến giá cổ phiếu (CP) thường. Khi lãi suất tăng làm giá CP giảm vì các nhà đầu cơ vay mua ký quỹ sẽ bị ảnh hưởng. Nhiều công ty kinh doanh CK hoạt động chủ yếu bằng vốn đi vay thì với mức lãi suất tăng cũng làm cho chi phí vốn tăng.
Rủi ro sức mua
Một yếu tố rủi ro hệ thống khác không kém phần quan trọng là rủi ro sức mua. Rủi ro sức mua là tác động của lạm phát tới các khoản đầu tư. Lợi tức thực tế của CK đem lại là kết quả giữa lợi tức danh nghĩa sau khi khấu trừ đi lạm phát. Như vậy, khi có tình trạng lạm phát thì lợi tức thực thế giảm. Giải thích theo lý thuyết hiện tại hoá, một đồng lợi tức của hôm nay thì trong tương lai không còn giá trị một đồng do tác động của lạm phát.
Rủi ro không hệ thống
Rủi ro không hệ thống là rủi ro chỉ tác động đến một loại tài sản hoặc một nhóm tài sản, nghĩa là rủi ro này chỉ liên quan đến một loại CK cụ thể nào đó. Rủi ro không hệ thống bao gồm rủi ro kinh doanh và rủi ro tài chính. Trong quá trình kinh doanh, định mức thực tế không đạt được như theo kế hoạch gọi là rủi ro kinh doanh, chẳng hạn lợi nhuận trong năm tài chính thấp hơn mức dự kiến.
Rủi ro kinh doanh
Rủi ro kinh doanh được cấu thành bởi yếu tố bên ngoài và yếu tố nội tại trong công ty. Rủi ro nội tại phát sinh trong quá trình công ty hoạt động. Rủi ro bên ngoài bao gồm những tác động nằm ngoài sự kiểm soát của công ty làm ảnh hưởng đến tình trạng hoạt động của công ty như chi phí tiền vay, thuế, chu kỳ kinh doanh…
Rủi ro tài chính
Rủi ro tài chính cũng là một loại rủi ro không hệ thống. Rủi ro tài chính liên quan đến đòn bẩy tài chính, hay nói cách khác liên quan đến cơ cấu nợ của công ty. Sự xuất hiện các khoản nợ trong cấu trúc vốn sẽ tạo ra nghĩa vụ trả nợ trả lãi của công ty. Công ty phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ (gồm trả nợ ngân hàng và trả nợ trái phiếu) trước việc thanh toán cổ tức cho cổ đông. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến giá cả cổ phiếu công ty. Rủi ro tài chính có thể tránh được nếu công ty không vay nợ chút nào.
Đừng để nỗi sợ rủi ro trở thành rào cản ngăn bạn khỏi những cơ hội tài chính đầy hứa hẹn. Chứng khoán AIS sẽ đồng hành cùng bạn từng bước, giúp bạn chuyển những lo lắng thành sự tự tin và chiến lược đầu tư thông minh.
